Lopen of anders...

Soera 2:196

196. Maak de pelgrimstocht en breng het bezoek voor Allah. Maar als je verhinderd bent, breng dan een offer van wat voorhanden is, en scheer je hoofdhaar niet af tot het offer de plaats van bestemming bereikt. En wie ziek is of iets aan zijn hoofd heeft [zodat hij zich moet scheren, vert.], die moet als losgeld een tijd vasten, armen te eten geven of een [ander] offer brengen. Wie de reis dan in veiligheid later alsnog kan beginnen, moet een offer brengen dat hij kan betalen, en als dat niet lukt moet hij tijdens de reis drie dagen vasten en nog zeven erna, in totaal tien dagen. Dat geldt voor hen van wie het gezin niet bij de Heilige Moskee is. Vervul je plichten jegens Allah en bedenk dat Allah streng straft.

We zien hier een regel met vier uitzonderingen. De regel is: ga naar de Heilige Moskee en breng er een bezoek (anders krijg je straf). Op die regel is één uitzondering, of misschien twee, waarop dan weer twee uitzonderingen zijn, of misschien één. Hoe dan ook, de uitzonderingen betekenen allemaal het brengen van een offergave, hoewel dit allemaal (of een deel ervan) niet geldt voor (tijdelijke?) heiligemoskeebewoners. Ik weet niet hoe het u vergaat, beste lezer, maar hier kan ik geen chocola van maken.

We krijgen de indruk dat de vroege islam een oud joods gebruik heeft afgestoft dat vanwege de sloop van de Tempel in Jeruzalem al zeshonderd jaar buiten gebruik was. Joden werden geacht jaarlijks naar de Tempel in Jeruzalem te gaan om de uittocht uit Egypte te herdenken. Daarnaast waren er trouwens nog twee jaarlijkse nationale samenkomsten in Jeruzalem: het Wekenfeest (oogstfeest) en het Loofhuttenfeest.

Maar moslims gaan niet naar Jeruzalem, tenminste tegenwoordig niet meer, en ze gedenken in Mekka niet de uittocht uit Egypte, noch de omzwervingen in de Sinaï of het begin van de oogst. Het is een bedevaartstocht - maar waaraan verdient Mekka de komst van alle moslims, onder bedreiging met strenge straf nog wel? Mekka was toch de stad van de afgodendienst waar Mohammed volgens de tradities zo'n bezwaar tegen maakte?

Boze tongen zouden kunnen beweren dat die religieuze verplichting maar één doel dient, namelijk het overeind houden van de verder betekenisloze woestijnstad Mekka, zowel in religieus als in materieel opzicht. Het zou mij niet verwonderen als de eerste bazen van de islam toevallig in Mekka residentie hielden.