zondag 26 augustus 2012

Islamitisch huisarrest

Soera 4:15-16
15. Als (twee) van jullie vrouwen iets schandaligs hebben gedaan, roep dan als getuigen vier (mannen) op, en als ze er getuige van zijn, sluit haar dan op in haar huizen tot de dood erop volgt of Allah hen een uitweg biedt.
Vertalers willen deze tekst wel eens zó interpreteren dat de vier vereiste aanwezigen getuige waren van het gepleegde misdrijf. Maar eigenlijk staat dat er niet - en dat is ook logisch. Bij het woord 'getuigen' moet je hier eerder denken aan getuigen zoals bij de voltrekking van een huwelijk. In vers 15 gaat het dus over getuigen van een terechtstelling, namelijk de doodstraf door huisarrest. De details komen we wel niet te weten, maar we mogen er vanuit gaan dat de beul de vrouw(en) in kwestie zó in de boeien wist te slaan dat alleen Allah nog voor ontsnapping kon zorgen.

Nou, als we weten hoe het vrouwen vergaat die iets onfatsoenlijks hebben gedaan, hoe vergaat het dan de mannen? Wel, dat valt reuze mee:
16. En als twee mannen schuldig zijn (aan iets dergelijks), straf hen dan; als ze spijt hebben en zich beteren, laat ze dan met rust. Allah is vergevingsgezind en barmhartig.
Wat de straf precies inhoudt weten we niet, maar wel dat deze niet dodelijk afloopt. Uit de verzen 15 en 16 kunnen we dus leren dat vrouwen en mannen verschillend worden gestraft voor hetzelfde vergrijp, vrouwen zwaarder dan mannen.

En dat is vreemd. Want de Koran schildert vrouwen af als minder oordeelsbekwaam (bijvoorbeeld in 2:282). Dit zou reden moeten zijn om mensen minder zwaar te straffen, zoals we in Nederland doen bij kinderen en bij verminderde toerekeningsvatbaarheid in het algemeen. Maar in de Koran is het net andersom: misdrijven worden vrouwen zwaarder aangerekend dan mannen. Dat is inconsequent en een aanwijzing voor vrouwenhaat.

zaterdag 25 augustus 2012

Wie verdeelt de erfenis?

Soera 4:13-14

In het vorige stukje (soera 4:6-12) kwam aan de orde hoe het geld van een overledene moet worden verdeeld. Helaas kloppen die regels niet helemaal, zodat er bijvoorbeeld soms meer moet worden uitgekeerd dan dat er is. De Koranschrijver realiseerde zich dat kennelijk niet en gaat door op de bekende hoge toon:
13. Dit zijn de regels van Allah; Wie Allah en zijn boodschapper gehoorzaamt zal worden toegelaten in de tuinen waar rivieren stromen, daar zal hij voor eeuwig blijven. Dat is het grote succes.
14. Maar wie Allah en zijn boodschapper ongehoorzaam is en zijn regels overtreedt, die zal in het vuur worden toegelaten, daar zal hij voor eeuwig blijven; hij krijgt een vernederende straf.
Het is dan maar te hopen dat je als notaris niet te maken krijgt met een situatie waarin het onmogelijk is de formules van de Koran toe te passen zonder erop toe te leggen.

woensdag 22 augustus 2012

Erfemis

Soera 4:6-12
6. Houd wezen onder toezicht tot ze de huwbare leeftijd bereiken. Als je dan vindt dat ze oordeelsbekwaam zijn, geef ze hun bezittingen; maak het niet snel op aan overdaad als ze nog in de groei zijn. (De voogd) die rijk is moet (van het geld) afblijven, wie arm is mag er (alleen) met mate gebruik van maken. Wanneer je hun bezittingen aan hen overmaakt, laten er getuigen bij zijn. En Allah volstaat als rekenmeester.
Mensen hoeven het geld dus niet na te tellen, maar ja, dat zou toch nakaarten zijn: de voogd bepaalde immers zelf hoe veel hij voor zijn eigen levensonderhoud aan het kapitaal van de wees onttrok. De voogd krijgt dus rechten en plichten, maar wordt niet gecontroleerd. Het vertrouwen van de Koranschrijver in de deugdzaamheid van voogden is heel groot. In vers 10 komt de schrijver nog even op dit onderwerp terug, maar eerst iets over erfrecht:
7. Mannen zullen een deel krijgen van wat hun ouders en naaste familie nalaten, en vrouwen zullen een deel krijgen van wat haar ouders en naaste familie nalaten. Of het nu weinig of veel is, (het zal) een bepaald deel (zijn).
8. Als er bij de verdeling (van de erfenis) andere familie, wezen en armen aanwezig zijn, geef ze er dan iets van, met vriendelijke woorden.
Dit is een merkwaardige regeling, die uitnodigt tot enorme toestanden. Zodra iemand zijn ogen sluit moet je er als verre familie / wees / arme als de kippen bij zijn, want dan valt er wat te halen. Dat "bepaalde deel" van vers 7 komt daardoor natuurlijk wel in het gedrang.
9. En laten zij (die iets te verdelen hebben) zich zorgen maken (over die armen en wezen) alsof het om hun eigen (maatschappelijk) zwakke nakomelingen ging; laten ze Allah vrezen en de juiste woorden spreken.
Het laatste betekent misschien: "toezeggingen doen". De bedoeling van dit vers is duidelijk dat de erfgenamen gul moeten zijn voor de zwakkeren in de samenleving.

Het volgende vers sluit eigenlijk aan op vers 6:
10. Zij die het kapitaal van de wezen opeten, meer dan wat gerechtvaardigd is, zeker, het zal tot een vuur in hun binnenste worden en zelf zullen zij in het laaiende vuur komen!
En dan nu de beloofde verdeelsleutel bij erfenissen, zoals aangekondigd in vers 7:
11. Allah belast jullie met het volgende, betreffende jullie kinderen: mannen zullen het dubbele krijgen van wat vrouwen krijgen. Zijn er meer dan twee vrouwen, dan krijgen ze samen twee derde van wat de overledene naliet. Is er één, dan ontvangt zij de helft. Wat betreft zijn ouders: die ontvangen elk een zesde van zijn nalatenschap als hij (ook) een kind heeft. Maar als hij geen kind heeft en alleen zijn ouders als erfgenamen, dan krijgt zijn moeder een derde. Maar als hij broers heeft zal zijn moeder een zesde ontvangen, na aftrek van uitstaande beloftes en schulden. Je ouders of je kinderen... je weet niet wie van hen (je) het meest tot nut zijn; dit is een richtlijn van Allah, zeker, Allah is wetend en wijs.
Kunt u het nog een beetje volgen? Mooi, want er komt nog een vers:
12. Jij krijgt de helft van wat je vrouwen nalaten als ze geen kinderen hebben, maar een kwart van wat ze nalaten als ze wel kinderen hebben...
Hier gaat iets mis. Zijn er bijvoorbeeld drie dochters, dan blijft er nog een derde van de erfenis over. De man krijgt een kwart, dan blijft er nog een een twaalfde over. Dat is niet erg, behalve als er ook nog ouders zijn: die moeten namelijk elk nog een zesde krijgen. Oeps.
12. (...) na verrekening van vorderingen en schulden. Zij (echter) krijgen een kwart van wat je nalaat als je geen kinderen hebt, maar een achtste als je wel kinderen hebt...
De ouders, als die nog leven, krijgen elk een zesde (samen 4/12), de echtgenote een kwart (3/12) en een enig dochter de helft (6/12), dat is samen 13/12. Minder dramatisch dan het vorige voorbeeld, maar wel aanleiding tot onnodige touwtrekkerij.
12. (...) na verrekening van vorderingen en schulden. Maar als de man of vrouw bezittingen nalaat zonder ouders of kinderen als erfgenamen, en er is een broer en/of zus, dan krijgen die elk een zesde. Zijn er meer (dan twee), dan moeten ze een derde onder elkaar verdelen, na verrekening van vorderingen en schulden, zodat er geen verlies wordt geleden. Dit is een verordening van Allah, de wetende, de verdraagzame.
Volgens mij wordt hier vooral verdraagzaamheid van de broers en zussen verlangd, die immers moeten aanzien hoe het grootste deel van de erfenis naar wildvreemden gaat.

Of de schrijver het recht had Allah kennis en wijsheid toe te dichten is twijfelachtig, maar dat hij niet kon rekenen is zeker.

donderdag 16 augustus 2012

De voogd en zijn vrouwen

Soera 4:4-5
4. En betaal de vrouwen (die je huwt) hun levensverzekering als een gift, maar als zij uit eigen beweging een deel daarvan aan je teruggeven, neem het dan met genoegen aan, dat is toegestaan.
Proficiat! Hier biedt de Koran aan de moslimman een tweede mogelijkheid om zijn financiële situatie te verbeteren ten koste van zijn vrouwen. Uiteraard is dit éénrichtingsverkeer:
5. En geef jouw bezit niet weg, dat Allah je (immers) ter beschikking heeft gesteld om (financieel) overeind te blijven; en voed hen daarvan en geef hen kleding en spreek vriendelijk tegen hen.
De gewenste toestand is dus, volgens de Koran, dat de man het geld beheert en daarvan voor zijn vrouw koopt wat zij nodig heeft. Zo ongeveer zoals we in onze cultuur met kinderen omgaan.

In de volgende verzen gaat het weer over wezen en over erfrecht.

woensdag 15 augustus 2012

Vrouwen en andere zaken

Soera 4:1-3
1. O jullie van de mensheid, wacht je voor jullie heer, die je gemaakt heeft van één ziel, en daarvan ook een metgezel, en die twee breidden zich uit tot vele mannen en vrouwen. Maar wacht je voor Allah (uit naam van) wie jullie elkaar vragen en het moederschap, want Allah houdt jullie in de gaten.
Soera 4, "vrouwen", begint al goed met dit vers. Vertalers hebben het er moeilijk mee en opperen (voor het tweede deel tenminste) nogal verschillende lezingen. Ik vermoed dat de schrijver vanwege het onderwerp verhullende taal gebruikte. Misschien bedoelde hij namelijk te zeggen dat mannen hun vrouw niet moeten dwingen zwanger te worden. Maar hij zou best iets anders bedoeld kunnen hebben, het is een beetje gissen. Het volgende vers gaat over op een ander onderwerp:
2. En geef de wezen hun bezit en vervang niet het waardevolle door het waardeloze, en voeg niet hun geld bij dat van jullie om het te besteden, (want) dat is een grote zonde.
3. En als je bang bent dat je de wezen geen recht kunt doen, maak dan een keuze uit de vrouwen om ermee te trouwen, twee of drie of vier...
De vraag die meteen bij me opkomt is wat de man moet aanvangen met weesjongens die hij "geen recht kan doen", aangezien hij daar niet mee kan trouwen. En daarnaast vraag ik me af: wat betekent dat "recht doen" eigenlijk? Gaat het soms over geld? Dus als hij met haar trouwt, hoeft hij haar dan niets meer te geven? Voordelig voor die man, maar daar wordt het meisje natuurlijk niet wijzer van. Vergeleken met deze toestand is een verstandshuwelijk nog een romantisch avontuur...
3. (...) maar als je bang bent dat je ze niet gelijk zal behandelen, dan één, of wat je rechterhand bezit. Dit is (dan) meer gepast, omdat je (zo) niet zult afwijken (van het rechte pad).
"Wat je rechterhand bezit", een formule die alle vertalers gebruiken, betekent gewoon "slaven". Over het aantal slaven dat een man mag nemen staat hier niets, dus dat zal wel "onbeperkt" betekenen. Het om financiële redenen getrouwde weesmeisje krijgt er gratis een aantal bedconcurrenten bij! Over het liefdesleven van dat meisje hoeven we ons dus geen illusies meer te maken, maar gelukkig, de man zal zo op het rechte pad blijven. Ja, dat raadt je de koekoek.

De eerste drie verzen van soera "de vrouwen" zetten de toon. De man is het uitgangspunt. Hij geeft. Hij neemt. Hij kiest. Hij trouwt, en hij neemt er nog wat slavinnen bij als hij daar zin in heeft. De instemming van de vrouwen waar het om gaat is op geen enkel moment vereist.

Daarnaast is geld, bezit, een belangrijk motief. Daar zullen we in de volgende verzen nog wel meer van zien.

woensdag 8 augustus 2012

Het geloof van Abraham

Soera 2:130-131
130. Wie wenst van het geloof van Abraham (af te wijken) uitgezonderd hij die zijn ziel verdwaast? En zeker, wij kozen hem in deze wereld, en in het hiernamaals behoort hij bij de rechtvaardigen.
131. Toen zijn heer tegen hem zei: "Onderwerp je", zei hij: "Ik onderwerp mij aan de heer van de schepping".
Maar welk geloof hing Abraham eigenlijk aan? Een moslim was hij in elk geval niet:
  • hij hield geen Ramadan of 
  • jaarlijkse bedevaart naar Mekka, 
  • hij las nooit de Koran, en
  • hij boog zich niet vijfmaal per dag op een matje naar het Oosten.
De Koranschrijver gebruikt in vers 131 tweemaal een vorm van het woord islam, daarmee suggererend dat Abraham eigenlijk een moslim was. Een sterk staaltje geschiedvervalsing.

Zie ook: soera 3:67.

zondag 5 augustus 2012

De machtige halve waarheid

Soera 2:129

Dit vers begint op dezelfde manier als vers 128:
129. Onze heer! En laat onder hen een boodschapper opstaan die hen zal voorlezen en onderwijzen uit het Boek en de Wijsheid, en reinig hen; zeker, u bent de machtige, de wijze.
Sprekers zijn Abraham en Ismaël, die volgens de Koranschrijver de fundamenten van het Huis legden. Dit gebouw kan eigenlijk nergens anders dan in Kanaän hebben gestaan, en de mensen waaraan Abraham denkt moeten dan wel de nakomelingen van Izaäk zijn (de "zoon van de belofte"). Maar de Koran is uit het verband los en laat Ismaël een rol spelen in plaats van Izaäk. Dat geeft de onwetende lezers precies het benodigde zetje om te denken dat de Ismaëlieten het bevoorrechte volk waren, en dat de Boodschapper één van hen zou zijn.

En zo komt het dat een tekst die ooit over de Israëlieten en over Jezus ging, in de islam gelezen wordt alsof het over de Arabieren en over Mohammed gaat. Deze Mohammed onderwees echter niet uit het Boek, de Bijbel, maar las voor uit eigen werk, de Koran. Met wijsheid had dat weinig te maken, en met reinheid nog minder.

vrijdag 3 augustus 2012

Vage rituelen

Soera 2:128
128. Onze heer, maak ons (mensen die) aan u onderworpen (zijn), en van onze nakomelingen een volk dat aan u onderworpen (is), en toon ons onze rituelen (die wij moeten uitvoeren); keer u tot ons, (want) ú bent degene die zich (tot mensen) keert, de genadige.
Het woord: "rituelen" vinden we elders in de Koran alleen nog in vers 200, waar het gaat over wat de gelovigen moeten doen bij (of in) het 'heilige monument' - al is ook daar niet duidelijk wat voor handelingen dat dan zijn.

De Rotskoepel in Jeruzalem,
voordat deze werd afgewerkt
met verguld aluminium
(OSU Archives)
Het verband van dit vers is vermoedelijk het vorige vers, waarin het gaat over het gebouw waarvan Abraham en Ismaël de fundamenten zouden hebben gelegd. Dat gebouw is tegenwoordig de Rotskoepel in Jeruzalem. Maar als moslims op bedevaart gaan komen ze in Mekka terecht, en vervolgens worden dáár de rituelen uitgevoerd. Vanwege de enorme vaagheid van de Koran is het niet verwonderlijk dat moslims letterlijk en figuurlijk de weg kwijt zijn.